Kursusse wat handel oor plaagdoder- hantering en geïntegreerde plaag- bestuurpraktyke lê ʼn goeie fondasie, maar uiteindelik moet die operateur, elk met hulle eie unieke situasie, bepaal hoe om hulle spuit(e) die beste te bedryf.
Die regte besluite lei tot die doel- treffende lewering van ʼn effektiewe dosis aan ʼn geïdentifiseerde teiken of teikenarea.
“Doeltreffend” beteken die bereiking van maksimum produktiwiteit met die minimum vermorsing van hulpbronne soos tyd, geld of produkte. Enige spuitvloeistof wat nie op die beoogde teiken neergelê word nie, word beskou as vermorste hulpbronne (bv. vermorsing, lekkasies, spuitnewelwegdrywing, afloop, ens.).
“Effektiwiteit” beteken dat jy suksesvol is daarin om die gewenste of beoogde resultaat te lewer. Effektiewe bespuiting behels die volgende:
- Identifisering van die teiken.
- dentifisering van die produk om toe te dien.
- Kennis van die gekose produkeienskappe (bv. metode van werking, formulasie ens.).
- Bevoegdheid om die toediening sonder skade toe te pas
Daar is baie elemente wat die operateur voor en tydens ’n bespuiting moet oorweeg (Figuur 1). Aangesien die elemente nie afsonderlik oor- weeg kan word nie, oorvleuel hulle. Die veran- deringe wat in reaksie op een element gemaak word, sal sekondêre impakte hê.
Ter illustrasie: Is dit die regte besluit (Operateur: Besluitneming) om die druk (Spuitontwerp: Vloeistof) te verander wat ʼn sekondêre effek het op die bedekking (Konfigurasie: Spuitstra- tegie), omdat die wind (Omgewing: Wind) by die boomtoppe (Teiken: Blaardakstruktuur) versterk het, en om dan steeds ʼn effektiewe resultaat (Produk: Metode van werking) te verwag?
Dit is uiters belangrik om daarop te let dat die operateur bo al die ander elemente geposisioneer is. Die bevoegdheid, oplettendheid en gretigheid van ʼn operateur om ʼn taak goed te verrig, beïnvloed elke bespuiting.
ʼn Onwillige operateur, of ʼn gewillige operateur in ʼn enorme korporatiewe boerdery wat nie genoeg ondersteuning kry nie, kan selfs met die beste tegnologie nie ʼn suksesvolle bespui- ting verseker nie. Dus is dit noodsaaklik dat wanneer daar ʼn beleid ontwikkel word met betrekking tot bespuitings, alle besluitnemers betrokke en in ooreenstemming is met mekaar. Dit maak nie werklik saak hoe die elemente en hulle samestellende faktore uitgebeeld word nie, hulle dra almal by tot die doeltreffendheid en effektiwiteit van die spuittoediening al is daar geldige menings om ʼn paar faktore uit te ruil. Sien Figuur 2 .
Gestel ons wil produk “X” op neute toedien. In Suid-Afrika is die etiketdosis 3,5 L produk per hektaar aangeplante area. Produk “X” bestaan uit 72% aktiewe bestanddeel. ʼn Eenheids- omskakeling toon vir ons dat die doelwit is om 252 mg aktiewe bestanddeel per m² gevestigde area toe te dien. Ons maak gebruik van ʼn algemene 2 500 L draer volume (water) per hektaar, wat neerkom op 250 ml/m².
In die geval van permanente gewasse moet ons bykomend dink oor hoeveel blaaropper- vlak ons moet bedek.
Figuur 3: Die foto illustreer 5 m² blaaroppervlak van ʼn neutboom per 1 m² grondoppervak. In die middel is die draervolume sowel as aktiewe bestanddeel ekwivalent (insetsel) geplaas wat eweredig oor die volle area versprei moet word om sodoende ʼn effektiewe bespuiting te handhaaf.
Blaaroppervlakte-indeks is die eensydige groenblaaroppervlakte per eenheid grond- oppervlakte. Dink hieraan as die verwydering van elke enkele blaar van ’n breëblaarplant en die rangskikking daarvan soos ʼn kwilt. Ons neute is volwasse, goed gesnoei (maksimum ligonderskepping en lugvloei) en elke plant is 5 m hoog met ʼn 2,5 m x 2,5 m voetspoor.
Gestel ons het ʼn konserwatiewe blaaropper- vlakte-indeks van 2, is die blaaroppervlakte per plant 12,25 m². Hierdie syfer word verdubbel aangesien ons albei kante van die plant wil spuit, en as ons dan aanvaar dat die plante in 8 m rywydtes geplant is, kom ons by ʼn totale blaaroppervlakte uit van 5 m² per m² aange- plante area.
Hierdie voorbeeld se syfers is steeds moeilik om te begryp, dus moet dit verder verfyn word. Let ook daarop dat in hierdie scenario’s gebruik gemaak is van ʼn produk wat beskik oor ʼn hoë dosis en ook ʼn hoë aktiewe bestanddeellading. Dink jouself in as ons van produkte begin praat wat ʼn lae dosis het (bv. 60 ml/ha), en bestaan uit ʼn lae aktiewe bestanddeel (bv. 10%).
Ons doelwit is dus om 9 korrels rys in 1 koppie (250 ml) water op te los en dit effektief oor 5 m² toe te dien. Sien Figuur 3.
Dit is perspektief!
